Matura – j.polski tematy

Lista tematów do egzaminu ustnego maturalnego z języka polskiego dla absolwenów zdających “starą maturę’.

I. Literatura

1. Autobiografia jako tworzywo literackie. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady.
2. Żywotność tradycji antycznej w literaturze następnych epok. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady. 
3.Zanalizuj wybrane utwory prezentujące polityczne przestrogi twórców polskiej literatury.
4.Utwory literackie jako zwierciadło czasu, w którym powstały. Przedstaw temat analizując wybrane utwory. 
5. Polemiki, spory, prowokacje – starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych utworów. 
6. Kariery polityczne i awanse społeczne. Przywołaj przykłady literackie i podejmij próbę ich wartościowania.
7.Naśladowanie i deformacja – ukaż sposoby funkcjonowania tych metod twórczych na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 
8. Maski – ich rola i znaczenie w życiu człowieka. Rozważ problem nawiązując do wybranych utworów.
9.Odwołując się do wybranych utworów – wskaż literackie sposoby prezentacji różnych postaw wobec Boga i człowieka. 
10. Echa renesansowych poglądów, przekonań, wątpliwości w literaturze epok następnych. Przedstaw temat analizując wybrane utwory. 
11. Zaprezentuj różnorodne przedstawienia okresu okupacji hitlerowskiej w literaturze polskiej. 
12. Groteska i satyra jako sposób opisu świata przedstawionego. Zaprezentuj swoje rozważania – odwołując się do wybranych dzieł literackich. 
13. Kobieta – postać drugoplanowa w literaturze? Przedstaw temat analizując wybrane utwory z literatury polskiej i obcej. 
14. Przedstaw powinności władców i obywateli wobec państwa – analizując wybrane utwory różnych epok. 
15. Sposoby budowania nastroju w literaturze i spektaklu teatralnym. Przestaw temat analizując przykłady dzieł wybranych z dwóch epok. 
16. Zaprezentuj różne oblicza narratora – analizując wybrane teksty literackie z różnych epok. 
17. Błądzenie jest rzeczą ludzką… Przedstaw temat analizując wybrane utwory literackie. 
18. Literatura w służbie ideologii. Ukaż zjawisko na przykładzie wybranego autora lub autorów.
19. Wpływ pieniądza na życie bohaterów literackich. Zanalizuj problem na wybranych przykłądach. 
20. Żywotność tradycji romantycznej w literaturze następnych epok. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady. 
21. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
22. Portrety Żydów polskich w literaturze. Przedstaw różnorodność ujęcia postaci w wybranych dziełach. 
23. Przedstaw literacki obraz miasta w wybranych utworach XIX i XX wieku. 
24. Przenikanie się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady.
25. Obraz zaświatów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj na przykładach utworów z różnych epok. 
26. Niepogodzeni ze światem. Przedstaw literackie portrety bohaterów zbuntowanych i wyobcowanych, analizując wybrane dzieła literackie. 
27. Przedstaw historię jako temat literacki i skomentuj jego różnorodne funkcje w utworach z różnych epok. 
28. Omów funkcjonowanie motywu snu – odwołując sie do wybranych utworów literackich z różnych epok.
29. Zaprezentuj i oceń wizerunki matki – zaproponowane w wybranych utworach literackich różnych epok. 
30. Zaprezentuj i oceń typ bohatera marzyciela i idealisty ukazany w wybranych utworach literackich. 
31. Porównaj obraz Warszawy ukazany w Lalce Bolesława Prusa i w dowolnie wybranym utworze literackim XX wieku. 
32. Motyw Arkadii w literaturze. Przedstaw jego różne ujęcia i funkcje w wybranych dziełach literackich. 
33. Oblicze władcy. Przedstaw sposoby funkcjonowania tego motywu w literaturze.
34. Przedstaw różne oblicza rewolucji w znanych ci utworach literackich.
35. Postawa bezkompromisowa i skłonność do kompromisu. Przedstaw temat analizując przykłady takich postaw bohaterów w wybranych utworach literackich.
36. Motyw utopii w literaturze. Omów jego funkcje, odwołując się do wybranych tekstów. 
37. Krajobraz jako motyw literacki – przedstaw jego funkcjonowanie analizując utwory pisarzy z różnych epok. 
38. Omów funkcje motywu wędrówki w wybranych utworach literackich. 
39. Powroty do lat dzieciństwa. Omów zagadnienie, analizując funkcje tego motywu w wybranych utworach. 
40. Artysta jako bohater literacki. Przedstaw i porównaj różne sposoby oraz znaczenie kreacji tej postaci w wybranych utworach różnych epok. 
41. Pokora jako jeden z motywów Biblii i wybranych utworów literackich. Przedstaw i omów jego funkcjonowanie. 
42. Inny, obcy, odmieniec jako bohater literacki. Scharakteryzuj i porównaj wybrane postacie z utworów różnych epok.

II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki

1. Przedstaw malarski charakter wybranych dzieł literackich. 
2. Dzieło literackie i jego adaptacja. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady.
3. Echa powstania listopadowego w literaturze i innych sztukach. Zaprezentuj różne sposoby funkcjonowania tego tematu w wybranych dziełach. 
4. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu rycerza i rycerskiej walki w wybranych dziełach literackich i innych dziedzinach sztuki.
5. Związek fotografii z literatura i filmem. Omów zagadnienia na przykładach. 
6. Zaprezentuj różne typy polskiego Sarmaty w oparciu o analizę wybranych dzieł literatury i sztuki. 
7. Analizując wybrane przykłady rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie. 
8. Symbolizm w literaturze a symbolizm w malarstwie. Porównaj metody twórcze na wybranych przykładach z okresu modernizmu. 
9. Sposób kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce polskiej. Przedstwaw temat analizując wybrane przykłady. 
10. Powinowactwa literatury. Analizując wybrane przykłady, przedstaw związki literatury z filozofią. 
11. Zaprezentuj sposób funkcjonowania motywu tańca w wybranych utworach literackich i innych dziedzinach sztuki. 
12. Przedstaw różnorodne obrazy polskiej wsi utrwalone w wybranych dziełach literatury i sztuki. 
13. Pojedynek jako temat literacki i filmowy. Omów zagadnienie na przykładach. 
14. Omów związek wybranego dzieła filmowego z tradycją literacką. 
15. Przedstaw funkcjonowanie motywu powstań narodowych w wybranych utworach literackich, w malarstwie i w muzyce. 
16. Sposoby ukazywania dziecka w literaturze i sztuce. Przedstaw temat analizując dzieła wybrane z różnych epok. 
17. Ukaż różne sposoby kreowania portretu Żyda analizując wybrane dzieła literatury i sztuki. 
18. Wyspiański i Kraków. Przedstaw związki tego artysty z naszym miastem uwzględniając wybrane dzieła literackie i malarskie (teksty kultury). 
19. Żywotność tradycji antycznej w literaturze i w wybranej dziedzinie sztuki. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady. 
20. Dworek szlachecki jako motyw w literaturze i malarstwie. Przedstaw różne jego konkretyzacje na przykładach wybranych dzieł. 
21. Różne ujęcia motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady. 
22. Krajobraz jako motyw – zaprezentuj jego funkcjonowanie analizując wybrane dzieła literatury i sztuki.

III. Język

1. Kicz językowy. Przedstaw zjawisko, analizując cechy języka przykładowych piosenek nurtu disco polo. 
2. Żart językowy i jego funkcje we fraszce, komedii i innych gatunkach literackich. Pokaż zjawisko na wybranych przykładach.
3. Omów rolę stylizacji archaicznej w wybranych utworach literackich. 
4. Omów zróżnicowanie środowiskowe języka na podstawie dwóch dowolnie wybranych przykładów. 
5. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów analizując wybrane przykłady.
6. Współczesny język urzędowy. Zanalizuj środki językowe i dokonaj ich oceny pod względem poprawności. 
7. Scharakteryzuj zjawisko zapożyczeń językowych po 1945. Oceń ich przydatność w języku polskim oraz warunki ich stosowania. 
8. Scharakteryzuj zjawisko zapożyczeń językowych w okresie staropolskim. Oceń ich przydatność w języku polskim oraz warunki ich stosowania. 
9. Aforyzm i przysłowie – ukaż sposoby ich funkcjonowania we współczesnej polszczyźnie.
10. Funkcje stylizacji biblijnych w utworach literackich. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok. 
11. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 
12. Język utworów Gombrowicza i Witkacego wobec tradycji. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady. 
13. Funkcja ekspresywna w tekstach literackich i w języku potocznym. Omów zagadnienie analizując wybrane przykłady. 
14. Scharakteryzuj środki wymowy artystycznej w tekstach piosenek wybranej grupy muzycznej i omów ich funkcje. 
15. Omów rolę stylizacji gwarowej w wybranych utworach literackich.
16. Perswazyjne funkcje języka. Omów zagadnienie na przykładach tekstów zaczerpniętych z literatury różnych epok. 
17. Gwara Twojego regionu. Przedstaw temat analizując cechy słownikowe i fonetyczne. 
18. Dialektyzacja w tekstach literackich i jej funkcje. Wskaż i omów zagadnienie zwracając uwagę na cechy fonetyczne, fleksyjne, składniowe i leksykalne wybranych tekstów. 
19. Język współczesnej publicystyki – nowomowa czy poprawna polszczyzna? Zbadaj problem odwołując się do wybranych tekstów prasowych. 
20. Odwołując się do zanalizowanych przez siebie przykładów, wyjaśnij jak współcześni twórcy reklam wykorzystują impresywną funkcję przekazu.
21. Zanalizuj środki językowe charakterystyczne dla wybranej gwary środowiskowej. 
22. O sztuce przemawiania na przykładzie wybranych tekstów literackich z różnych epok.
23. Sposoby indywidualizacji języka bohaterów literackich. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok. 
24. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter.